Trong những năm gần đây, mô hình cho vay ngang hàng (Peer-to-Peer Lending – P2P Lending) đã phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ của công nghệ tài chính (Fintech), nhiều nguy cơ tiềm ẩn cũng đã xuất hiện, đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết sâu sắc từ phía người dùng. Đài truyền hình HTV9 đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Anh Tuấn – Tổng Thư ký Hội tin học Thành phố Hồ Chí Minh và CEO của Fiin về nền tảng cho vay trực tuyến và những thách thức đang đối mặt.
Cho vay ngang hàng: Cơ hội và thách thức trong số hóa tài chính
Tiềm năng phát triển của lĩnh vực fintech tại thị trường Việt Nam
Fintech, viết tắt của công nghệ tài chính, đã và đang thay đổi cách thức mà các dịch vụ tài chính được cung cấp và sử dụng trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, khoảng một năm trở lại đây, mô hình cho vay ngang hàng bắt đầu phổ biến, đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong ngành tài chính công nghệ. Theo thống kê của Câu lạc bộ Fintech Việt Nam, vào năm 2018, chỉ có khoảng 40 công ty hoạt động trong lĩnh vực này. Đến năm 2019, con số này đã tăng lên hơn 150 công ty.
Tiềm năng phát triển của lĩnh vực fintech tại thị trường Việt Nam
Với hơn 20 triệu người sử dụng Internet, Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng cho sự phát triển của Fintech. Các nền tảng cho vay ngang hàng giúp người vay tiếp cận vốn một cách nhanh chóng và thuận tiện, trong khi người cho vay có cơ hội đầu tư sinh lời. Fintech không chỉ giúp tăng cường khả năng tiếp cận tài chính mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào các ngân hàng truyền thống, đồng thời kéo giảm tỷ lệ tín dụng đen đang trong tình trạng bùng phát.
Nguy cơ tiềm ẩn trong các hoạt động cho vay ngang hàng
Cho vay ngang hàng (Peer-to-Peer Lending – P2P Lending) đã và đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, mang lại nhiều lợi ích cho cả người đi vay và người cho vay. Tuy nhiên, sự bùng nổ của mô hình này cũng kéo theo nhiều nguy cơ tiềm ẩn mà người dùng cần phải cẩn trọng.
Cho vay ngang hàng tiềm ẩn nhiều “ma trận rủi ro”
Cùng với sự phát triển của cho vay ngang hàng, nhiều tổ chức tín dụng đen cũng lợi dụng hình thức P2P Lending để hoạt động. Ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Thư ký Hội Tin học Thành phố Hồ Chí Minh, cảnh báo rằng những điều khoản mập mờ, không rõ ràng là vấn đề khiến nhiều khách hàng rơi vào bẫy nợ của các ứng dụng cho vay không minh bạch. Việc thiếu thông tin rõ ràng và cụ thể về các điều khoản vay có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho người vay.
Cuộc trao đổi của Tổng Thư ký Hội tin học Thành phố Hồ Chí Minh và CEO của Fiin
Rủi ro khi cho vay ngang hàng không cần đến tài sản đảm bảo
Một trong những rủi ro lớn nhất của mô hình cho vay ngang hàng là phần lớn các khoản vay không yêu cầu tài sản đảm bảo. Điều này có nghĩa là nếu người vay không trả nợ, nhà đầu tư có thể mất toàn bộ số tiền đã cho vay mà không có bất kỳ tài sản nào để thu hồi.
Đây là một rủi ro lớn đối với các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người không có kinh nghiệm trong việc đánh giá rủi ro tài chính. Việc thiếu hành lang pháp lý bảo vệ và thông tin minh bạch cũng làm tăng nguy cơ bị lừa đảo.
Thị trường cho vay ngang hàng vẫn còn thiếu tính minh bạch
Một vấn đề nghiêm trọng khác trong mô hình vay ngang hàng là thiếu minh bạch. Nhiều công ty P2P Lending không cung cấp đầy đủ thông tin về người vay cũng như điều kiện vay. Điều này làm cho người cho vay khó có thể đánh giá chính xác mức độ rủi ro của khoản vay.
Thêm vào đó, sự thiếu vắng của các quy định pháp lý rõ ràng và bảo vệ người tiêu dùng khiến cho nhiều người dễ bị lừa đảo. Những công ty thiếu minh bạch có thể lợi dụng lòng tin của người dùng để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Thị trường cho vay ngang hàng vẫn còn thiếu tính minh bạch
Các vụ lừa đảo và tín dụng đen núp bóng
Cùng với sự phát triển của dịch vụ vay ngang hàng, nhiều tổ chức tín dụng đen núp bóng dưới hình thức này để hoạt động. Các vụ lừa đảo liên quan đến P2P Lending đã xuất hiện ngày càng nhiều, gây thiệt hại không nhỏ cho người vay. Những tổ chức này thường đưa ra những điều khoản mập mờ, lãi suất cao và các chi phí ẩn nhằm lừa gạt người vay.
Để giải quyết những nguy cơ tiềm ẩn trong mô hình vay ngang hàng, việc xây dựng khung pháp lý thử nghiệm là giải pháp hàng đầu. Ông Trần Việt Vĩnh, CEO của Fiin, nhấn mạnh rằng cần có các khuôn khổ và hành lang pháp lý thí điểm để các doanh nghiệp hoạt động minh bạch có thể tham gia vào thị trường một cách công bằng. Phát triển hành lang pháp lý không chỉ giúp các doanh nghiệp hoạt động nghiêm túc vững vàng phát triển mà còn giảm thiểu tín dụng đen.
Nhìn chung, cho vay ngang hàng tại Việt Nam mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Để bảo vệ mình, người dùng cần phải thận trọng, nghiên cứu kỹ càng trước khi tham gia vào các nền tảng P2P Lending. Việc lựa chọn những nền tảng uy tín và có minh bạch thông tin là cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro và tận dụng tối đa lợi ích của mô hình này.
Những nền tảng cho vay ngang hàng nên lựa chọn
Fiin
Trong số các ứng dụng cho vay ngang hàng đang hoạt động tại Việt Nam, Fiin là một trong những nền tảng nổi bật, được phát triển bởi Công ty Cổ phần Đổi mới Công nghệ Tài chính Fiin. Fiin đã nhanh chóng khẳng định được sự uy tín và an toàn trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Chỉ sau một năm ra mắt, Fiin đã có hơn 150,000 thành viên và nhận được giải thưởng “Thương hiệu nổi tiếng hàng đầu năm 2019”.
Fiin là một trong những nền tảng cho vay ngang hàng nổi bật
Tima Lender
Bên cạnh Fiin, Tima Lender cũng được xem là một ứng dụng cho vay ngang hàng nổi bật. Tima Lender là ứng dụng cho vay ngang hàng do Công ty cổ phần Tập đoàn Tima phát triển, được ra mắt vào năm 2016 với số vốn điều lệ ban đầu là 150 tỷ đồng. Đây là một trong những startup cho vay ngang hàng lớn nhất Việt Nam cả về quy mô vốn chủ sở hữu và hiệu quả kết nối cho vay. Tima đã thu hút sự đầu tư của các quỹ nước ngoài như Belt Road Capital Management với số vốn 3 triệu USD, hiện được định giá khoảng 500 tỷ đồng.
Một trong những ưu điểm của Tima Lender là các khoản vay tại nền tảng này được bảo hiểm thanh toán nợ gốc và lãi chậm thanh toán bởi Công ty Bảo hiểm Bảo Minh hoặc VietinbankSC. Lãi suất cho vay ngang hàng tại Tima Lender là 18%/năm tính theo dư nợ giảm dần, cao hơn so với các nền tảng khác.
Validus
Validus là nền tảng cho vay ngang hàng được thành lập vào năm 2015 tại Singapore và đã mở rộng hoạt động sang Việt Nam và Indonesia. Validus đã thu hút thành công 315 triệu USD tài trợ kinh doanh, giữ kỷ lục cho các nền tảng tài chính SME trực tuyến tại Singapore. Validus kết nối các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Các nền tảng này đều tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ tài chính minh bạch và thuận tiện cho người dùng. Để đảm bảo an toàn, người dùng nên tìm hiểu kỹ càng về các dịch vụ tài chính trước khi sử dụng, kiểm tra xem dịch vụ có được công khai rộng rãi trên website và có được các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống đưa tin hay không.
Lời kết
Cho vay ngang hàng tại Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội cho cả người vay và người cho vay, đồng thời góp phần vào sự phát triển của Fintech. Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch và nguy cơ tín dụng đen đòi hỏi cần có khung pháp lý chặt chẽ và sự cẩn trọng từ phía người dùng. Chỉ khi có sự hiểu biết và lựa chọn thông minh, khách hàng mới có thể tận dụng tối đa lợi ích của các dịch vụ cho vay ngang hàng một cách an toàn và hiệu quả.