Vay ngang hàng có thể đe dọa vị thế của ngân hàng không?

Liệu vay ngang hàng có thể trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với các ngân hàng và công ty tài chính truyền thống hay không? Đây là một vấn đề được rất nhiều người quan tâm, bởi trong bối cảnh tài chính Việt Nam không ngừng phát triển, “vay ngang hàng” (P2P Lending) đã nổi lên như một phương thức vay vốn mới mẻ, thu hút sự chú ý của cả người dùng cá nhân và các nhà đầu tư.  

Sự phát triển mạnh mẽ của mô hình vay ngang hàng (P2P)

Mô hình vay ngang hàng (P2P) đã dần trở thành một xu hướng nổi bật trong ngành tài chính hiện đại. Tại Việt Nam, việc các công ty bắt đầu chuyển đổi mô hình kinh doanh sang vay ngang hàng đang trở nên phổ biến. Một ví dụ điển hình là Công ty CP Nông nghiệp xanh Hưng Việt, sau khi chuyển sang lĩnh vực tư vấn tài chính với tên gọi mới là CTCP Đầu tư HVA, đã thu về lợi nhuận đáng kể từ mô hình này. Cùng với đó, Tima – một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực P2P Lending tại Việt Nam – đã không ngừng phát triển và mở rộng dịch vụ của mình, nhờ vào sự tiện lợi và dễ dàng tiếp cận vốn mà mô hình này mang lại.

P2P Lending hoạt động dựa trên nguyên tắc kết nối trực tiếp người vay và người cho vay mà không cần thông qua các tổ chức trung gian như ngân hàng. Điều này giúp giảm chi phí cho cả hai bên, đồng thời tối ưu hóa quá trình vay và cho vay. Trong một thị trường tài chính đang ngày càng phức tạp, P2P Lending được xem là một giải pháp tiềm năng, đáp ứng nhu cầu vay vốn ngày càng tăng của người tiêu dùng.

Vay ngang hàng: Mô hình thành công nhất trong làn sóng Fintech toàn cầu

Trong những năm gần đây, mô hình vay ngang hàng (P2P Lending) đã bùng nổ mạnh mẽ trên toàn thế giới, trở thành một hiện tượng đáng chú ý trong lĩnh vực tài chính. Điều này xuất phát từ việc lãi suất gửi tiết kiệm tại các ngân hàng truyền thống thường thấp, trong khi lãi suất cho vay lại cao, gây khó khăn cho người đi vay. Chính vì vậy, các nền tảng P2P Lending đã xuất hiện, mang đến giải pháp kết nối trực tiếp giữa người có nhu cầu vay và người có nguồn vốn, mà không cần thông qua các tổ chức trung gian như ngân hàng.

Mô hình này đã nhanh chóng chứng minh sự hiệu quả và trở thành một trong những thành công lớn nhất của Fintech – lĩnh vực kết hợp giữa công nghệ và tài chính. Vào cuối năm 2014, Lending Club, công ty cho vay P2P lớn nhất tại Mỹ, đã chính thức niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của P2P Lending. Những tên tuổi lớn trong ngành tài chính như John Mack, cựu lãnh đạo của Morgan Stanley, và Larry Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ, đều đã tham gia vào hội đồng quản trị của Lending Club, minh chứng cho sự uy tín và tiềm năng của mô hình này.

Cũng như Uber hay Grab đã thay đổi cách thức hoạt động của ngành giao thông vận tải, các công ty P2P Lending đã tạo ra một hệ thống mới mẻ trong lĩnh vực tài chính, nơi người vay và người cho vay có thể trực tiếp liên lạc và thỏa thuận với nhau. Các công ty này không kiếm lời từ chênh lệch lãi suất, mà thay vào đó thu phí từ việc kết nối và chấm điểm tín dụng.

Hiện nay, một số công ty P2P Lending lớn nhất thế giới bao gồm LendingClub, Prosper, SoFi tại San Francisco, cùng với Zopa và RateSetter tại London, đã tạo ra hàng triệu khoản vay với tổng giá trị lên đến hàng tỷ USD. Không chỉ ở Mỹ và Anh, mô hình này còn phát triển mạnh mẽ ở châu Âu và Trung Quốc. Nhưng ở những khu vực này, quy mô của vay ngang hàng nhỏ hơn.

Rủi ro và lợi ích khi tham gia vay ngang hàng

Mô hình vay ngang hàng (P2P Lending) ở Việt Nam đang dần phát triển, nhưng vẫn còn khá sơ khai so với tiêu chuẩn quốc tế. Các công ty tư vấn tài chính trong nước, như Tima, SHA, và Mobivi, đã bước vào thị trường với những cách tiếp cận riêng. Dù mô hình này mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho cả người vay lẫn người cho vay, song nó cũng đi kèm với những rủi ro cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Lợi ích khi tham gia P2P Lending

P2P Lending tạo điều kiện cho người vay tiếp cận nguồn vốn dễ dàng và nhanh chóng hơn so với các kênh truyền thống. Thay vì phải chờ đợi quá trình xét duyệt phức tạp từ ngân hàng, người vay có thể đăng ký trực tuyến và kết nối trực tiếp với người cho vay thông qua các nền tảng P2P. Hơn nữa, lãi suất cho vay thường thấp hơn so với các công ty tài chính, đồng thời người cho vay cũng có cơ hội nhận lãi suất cao hơn so với gửi tiền vào ngân hàng.

Ngoài ra, với sự ứng dụng công nghệ tiên tiến, các công ty P2P như Tima đang dần hoàn thiện quy trình thẩm định và chấm điểm tín dụng, giúp tối ưu hóa thời gian và chi phí. Việc rút ngắn quá trình xét duyệt và giải ngân không chỉ mang lại lợi ích cho người vay mà còn giúp các công ty tiết kiệm chi phí vận hành, mở rộng đối tượng khách hàng.

Rủi ro khi tham gia P2P Lending

Dù vậy, mô hình P2P Lending cũng không tránh khỏi những rủi ro tiềm ẩn. Một trong những mối lo ngại lớn nhất là nguy cơ mất vốn do nợ xấu. Người cho vay phải tự chịu trách nhiệm với khoản tiền của mình, và nếu người vay không thể trả nợ, người cho vay sẽ gánh chịu rủi ro. Trong khi đó, các công ty đứng trung gian thường chỉ tập trung vào việc kết nối và thu phí dịch vụ, chứ không trực tiếp chịu trách nhiệm về rủi ro tín dụng.

Tuy nhiên, các công ty P2P uy tín, như Tima, đã cam kết sẽ hỗ trợ người cho vay bằng cách tìm kiếm những khách hàng có uy tín và áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro. Họ cũng đang hướng tới việc hợp tác với các đơn vị bảo hiểm để cung cấp bảo hiểm cho các khoản vay, giúp giảm thiểu rủi ro cho người cho vay.

Có thể thấy, tham gia vào P2P Lending có thể mang lại nhiều lợi ích về lãi suất và tiện ích, nhưng cũng cần sự thận trọng và hiểu rõ về các rủi ro tiềm ẩn. Người tham gia cần cân nhắc kỹ lưỡng và lựa chọn những nền tảng uy tín để đảm bảo an toàn cho khoản đầu tư của mình.

Vay ngang hàng và ngân hàng: Đối tác hay đối thủ?

Trong bối cảnh phát triển của vay ngang hàng (P2P Lending), mối quan hệ giữa các công ty P2P và ngân hàng truyền thống không hoàn toàn mang tính cạnh tranh trực tiếp. Thay vào đó, nhiều ý kiến cho rằng đây là mối quan hệ bổ trợ, nơi cả hai bên cùng hưởng lợi và đóng góp vào sự phát triển chung của hệ sinh thái tài chính.

Ngân hàng và các tổ chức tài chính đóng vai trò quan trọng trong mô hình P2P Lending, không chỉ là nguồn cung cấp vốn mà còn là những đối tác chiến lược. Các công ty P2P, với khả năng công nghệ vượt trội, hỗ trợ ngân hàng trong việc tiếp cận những nhóm khách hàng mới, đồng thời tối ưu hóa quy trình cho vay và vận hành kinh doanh. Điều này tạo ra một mối quan hệ “win-win”, nơi ngân hàng được hỗ trợ mở rộng thị trường, trong khi các công ty P2P tăng cường giá trị dịch vụ của mình.

Mặc dù có những điểm tương đồng trong dịch vụ cung cấp, P2P Lending không trực tiếp cạnh tranh với ngân hàng và các tổ chức tài chính khác. Thực tế, sự khác biệt nằm ở mô hình kinh doanh và đối tượng khách hàng mục tiêu. Trong khi ngân hàng tập trung vào các dịch vụ tài chính toàn diện và tiếp cận mọi tầng lớp khách hàng, các công ty P2P chủ yếu nhắm vào những nhóm khách hàng cụ thể, đặc biệt là những người có nhu cầu vay với quy trình nhanh gọn và chi phí thấp hơn.

Các công ty P2P như Tima đang không ngừng phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng như chấm điểm tín dụng, giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao chất lượng dịch vụ. Đây là những dịch vụ sẽ trở thành nguồn lợi nhuận quan trọng trong tương lai, khi các công ty P2P hướng tới việc cung cấp các tài khoản VIP và thu phí từ các đối tác cho vay hoạt động trên nền tảng của mình.

Lời kết

Vay ngang hàng (P2P Lending) đã và đang khẳng định vị thế của mình trong thị trường tài chính toàn cầu cũng như tại Việt Nam. Dù có tiềm năng trở thành đối thủ cạnh tranh với ngân hàng và công ty tài chính, nhưng P2P Lending cũng mở ra nhiều cơ hội hợp tác đáng kể. Với việc áp dụng công nghệ hiện đại và quản lý rủi ro hiệu quả, vay ngang hàng sẽ tiếp tục phát triển và đóng vai trò quan trọng trong tương lai của ngành tài chính. Trong bối cảnh đó, sự hợp tác giữa ngân hàng và các công ty P2P Lending không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn tạo ra những giá trị mới, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường tài chính.

About The Author